Perz właściwy (Elymus repens / Agropyron repens), jej potoczne, ludowe nazwy to: korzenica, osocz, pernica, psia pasza, zagłuszyca. Angielska nazwa couchgrass, niemiecka Gemeine Quecke.
W Polsce rośnie około 6 gatunków perzu, niektóre osiągają wysokość do 1,5 m.
Jest to bylina z rodziny traw, jako uciążliwy chwast pól uprawnych i ogrodów, jest znana szeroko. Bardzo trudna do usunięcia, z powodu długich, podziemnych rozłogów, za pomocą których się rozmnaża i opanowuje teren, rozrastając się w nieskończoność. Niszczone i usuwane potrafią odrastać z maleńkich odcinków, które pozostaną w glebie.
W starożytności i w średniowieczu perz był znaną rośliną leczniczą stosowaną przy stanach zapalnych układu oddechowego, kamicy nerkowej i obstrukcji.
Ususzone i zmielone kłącza perzu (rhizoma Graminis / rhizoma Agropyri) dodawano do chleba lub mlecznych zup, z dodatkiem kaszy. Z kłączy perzu wytwarzano również piwo i gorzałkę. Palony perz stanowił namiastkę kawy, a dodawany jako pasza do „menu” dojnych krów poprawia ilość i jakość mleka.
Zawarte w perzu substancje (azotan potasu, mannitol, kwas glikolowy i glicerolowy) zwiększają wydalanie moczu a w nim, szkodliwych substancji przemiany materii, głównie mocznika i chlorków. Inozytol zapobiega odkładaniu się w wątrobie cholesterolu, zmniejsza poziom tłuszczów w krwi i przeciwdziała stłuszczeniu wątroby.
Najaktywniejszych leczniczo substancji dostarczają rośliny rosnące na glebach lekkich i piaszczystych. Zbiera się kłącza (rhizoma Graminis / rhizoma Agropyri). Kłącza trzeba dokładnie umyć, usunąć z nich korzonki i części nadziemne i dopóki są świeże, pociąć na krótkie kawałki.
Suszy się je szybko w miejscu słonecznym i przewiewnym. Otrzymane zioła mają przyjemny zapach i słodkawy smak.
Rozpuszczalna krzemionka (krzem) łagodzi stany zapalne błon śluzowych, przyśpiesza ich regenerację, zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych, poprawia zdrowotność tkanki łącznej i skóry.
Odwary z kłączy perzu stosowane są w leczeniu nieżytu przewodu pokarmowego, lekkich schorzeniach nerek i kamicy, przy zatruciach i zaparciach, do nasiadówek przy hemoroidach, niewydolności wątroby, złej przemianie materii i schorzeniach skórnych.
Perz zawiera saponiny, cukry, glikozyd fenolowy – aweneinę, śluzy, węglowodór o właściwościach przeciwbakteryjnych – agropyren, i inne substancje czynne.
Ze względu na swe działanie stanowią składnik ziółek moczopędnych.
Mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu dny i gośćców; wchodzą również w skład mieszanek przeciwcukrzycowych i są stosowane pomocniczo w leczeniu wczesnych stadiów cukrzycy.
Dodatkowo – opis rośliny autorstwa Dr Henryka St. Różańskiego
Perz właściwy –
– Agropyron repens sive potius Elytrigia repens (Gramineae).
Opis.
Roślina wieloletnia dorastająca do 100 cm wys.; kłącza długie, jasne, rozgałęzione; źdźbło gładkie, nagie, jednokłosowe; liście wąskie, szorstkie; pochewki liściowe gładkie; kłos gęsty, wąski, pionowy, 7-15 cm dł.; kłoski jajowato-lancetowate, zielone, pięcio-dziesięciokwiatowe, skierowane szeroką stroną ku osi głównej, siedzące wyraźnie we wcięciach osi kwiatostanu; plewy 2, biało obrzeżone, ostre; plewki 2. Kwitnie od czerwca do lipca. Rośnie na polanach, na łąkach, na ugorach, w ogrodach, na polach.
Surowiec.
Surowcem jest kłącze – Rhizoma Graminis (Rhizoma Agropyri), FP I,II,III,IV, które sprzedawane jest w aptekach i w sklepach zielarskich. Kłącze zbiera się wiosną lub jesienią po bronowaniu pól (brony wydobywają kłącza na powierzchnię ziemi lub zgrabują je na skraj pola, co sprawia, że są łatwo dostępne dla zielarza), szybko myje pod bieżącą wodą, osusza w czystej ściereczce, rozkłada cienka warstwą i suszy na wolnym powietrzu lub w lekko ogrzanym piekarniku.
Skład chemiczny.
Kłącze zawiera fruktan – trytycynę (5-20%), monocukier – D-fruktozę (3%), inulinę, mannit, agropyren, inozyt, glukowanilinę, azotan potasu, krzemionkę, wit. C – 150 mg/100 g, związki proteinowe -9%, olejek eteryczny – 0,01-0,05%, karoten, kw. glikolowy, kw. glicerynowy i in.
Działanie.
Wyciągi z perzu odtruwają organizm (usuwają szkodliwe substancje wewnątrz- i zewnątrzpochodne z organizmu), zabezpieczają wątrobę przed stłuszczeniem, zmniejszają stężenie lipidów, w tym także cholesterolu we krwi (działanie llpotropowe), pobudzają procesy utleniania w tkankach, działają korzystnie na przemianę materii (działanie regulujące), uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne, działają przeciwmiażdżycowo, moczopędnie, przeciwobrzękowo, lekko przeczyszczająco, żółciopędnie, odkażająco; regulują prace przewodu pokarmowego; zapobiegają powstawaniu kamicy moczowej i żółciowej; opóźniają procesy starzenia się organizmu.
Wskazania :
zaburzenia przemiany materii, otyłość, wszelkie choroby skórne (np. łuszczyca, częste czyraki, trądziki, dermatoza okołoustna, wypryski), choroby zakaźne, stłuszczenie i marskość wątroby, niewydolność wątroby; schorzenia trzustki, pęcherzyka żółciowego i nerek oraz dróg moczowych; zaburzenia trawienia, zaparcia, miażdżyca, wysoki poziom cholesterolu we krwi, cukrzyca, osłabienie, leczenie antybiotykami i sulfonamidami, zatrucia, zaburzenia hormonalne.
Odwar :
3 łyżki kłączy zalać 2 szkl. wody; gotować 5 min.; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 100 ml lub 2 razy dz. po 200 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg – 8 ml, 5-6 kg – 10,7,-12,8 ml, 7-8 kg – 15-17 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 10-15 kg – 21-32 ml, 20-25 kg – 42,8-53,5 ml, 30-35 kg – 64-75 ml, 40-45 kg – 85,7-96,4 ml, 50-55 kg – 107-117 ml, 3-4 razy dz.
Wyciąg glicerynowy:
pół szkl. świeżych lub suchych zmielonych kłączy zalać 100-120 g gliceryny; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 2 razy dz. po 1 łyżeczce w 50 ml wody z sokiem cytrynowym.
Intrakt – Intractum Agropyri :
pół szkl. świeżych zmielonych kłączy zalać 250 ml alkoholu 40% o temp. wrzenia; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 3 razy dz. po 5 ml.
Rp.
- Kłącze perzu – 1 łyżka
- Ziele skrzypu – 1 łyżka
- Ziele rdestu – 1 łyżka
- Korzeń lub ziele mniszka – 1 łyżka
- Korzeń łopianu – 1 łyżka
- Liść brzozy – 1 łyżka
- Liść pokrzywy – 1 łyżka
- Ziele fiołka tr. – 1 łyżka
- Ziele glistnika – 1 łyżka
- Owoc jałowca – 1 łyżka
- Korzeń arcydzięgla – 1 łyżka
- Ziele połonicznika – 1 łyżka
- Liść borówki lub mącznicy – 1 łyżka
- Ziele (kwiat) wrzosu – 1 łyżka
Składniki bardzo starannie wymieszać. 3 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wody; gotować 4-5 minut; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 100 ml lub 2 razy dz. po 200 ml; niemowlęta i dzieci – patrz odwar z kłączy perzu. Mieszanka bardzo wartościowa.
Wskazania: obrzęki, wysięki okołostawowe, stany zapalne i zakażeniowe układu moczowego, kamica moczowa, krwiomocz, zaburzenia w wydzielaniu moczu, cukromocz; zatrucia, zaburzenia przemiany materii, choroby skórne i zakaźne; wszelkie choroby wątroby, żołądka, trzustki i pęcherzyka żółciowego.
Rp.
- Kłącze perzu – 1 łyżka
- Ziele lub nasienie wiesiołka dwuletniego, albo dziwnego – 1 łyżka
- Ziele jemioły – 1 łyżka
- Ziele skrzypu – 1 łyżka
- Ziele lub kłącze kokoryczki – 1 łyżka
- Ziele lub korzeń mniszka – 1 łyżka
- Kwiat (liść) lub owoc głogu – 1 łyżka
- Ziele ruty – 1 łyżka
Wymieszać. Przyrządzić i pić jak wyżej.
Wskazania: wiek podeszły i choroby z nim związane (miażdżyca, nadmiar cholesterolu, zawroty głowy, szum w uszach, zaburzenia sercowe, choroby skórne, metaboliczne, hormonalne, włosów, zaparcia itd.). Choroby zakaźne.
Dr Henryk St. Różański
Ziołowe alkoholowe nalewki złożone.
Oferujemy płatną pomoc ziołoleczniczą (fitoterapeutyczną) szczególnie osobom z marskością wątroby (w tym poalkoholową, stłuszczeniową, w wyniku PBC, PSC , AIH, NASH, z zakażeniem HBV, po zakażeniu HCV), z przewlekłymi chorobami wątroby, z niewydolnością wątroby (w tym w okresie marskości niewyrównanej z wodobrzuszem, encefalopatią), wsparcie leczenia przy HCC (pierwotny rak wątroby), a także w przypadku wielu innych schorzeń o patogenezie autoimmunologicznej, infekcyjnej (np. Borelioza, zakażenia ogólnoustrojowe, zakażenia układu moczowo-płciowego).
