W 1964 roku Child i Turcotte opracowali klasyfikację dotyczącą oceny ryzyka śmiertelności okołooperacyjnej wśród pacjentów poddawanych zabiegom zespoleń naczyniowych wrotno-systemowych. Na podstawie pięciu parametrów, tj. występowania wodobrzusza i encefalopatii wątrobowej, stanu odżywienia oraz stężenia bilirubiny i albuminy w surowicy, chorych podzielono na trzy grupy o różnym ryzyku śmiertelności okołooperacyjnej: klasa A (rokowanie dobre), B (rokowanie pośrednie) i C (rokowanie złe). W 1973 roku Pugh i wsp. zmodyfikowali skalę Child-Turcotte w odniesieniu do chorych poddanych transsekcji przełyku z powodu żylaków przełyku. Utworzona tym samym skala CTP zawiera ocenę czasu protrombinowego zamiast stanu odżywienia chorych i stopniuje od 1 do 3 każdy badany parametr (tabela). Skala ta znalazła powszechne zastosowanie do oceny ryzyka śmiertelności i chorobowości okołooperacyjnej u chorych na marskość wątroby oraz stopnia pilności przeprowadzenia transplantacji wątroby. Przez wiele lat, tj. do początku 2002 roku, zaawansowanie niewydolności wątroby ocenione w skali CTP oraz długość czasu oczekiwania na transplantację (począwszy od daty kwalifikacji) determinowały kolejność biorców na liście oczekujących na przeszczepienie. Wieloletnie doświadczenia różnych ośrodków ujawniły istotne wady oceny stanu chorych według tej skali, między innymi trudności w określeniu stopnia zaawansowania wodobrzusza i encefalopatii.
Źródło: (fragment) „Wskaźniki prognostyczne w marskości i kwalifikacji do przeszczepienia wątroby” – Katarzyna Bąk-Nafalska, Agnieszka Piotrowska, Maciej Wójcicki, Piotr Milkiewicz (CTP obecnie zastępowane skalą MELD oraz różnymi modyfikacjami skali CTP o czym oczywiście napisali w swym artykule autorzy).
Skala Childa-Pugha | ||||
Parametr | 1 PUNKT | 2 PUNKTY | 3 PUNKTY | JEDNOSTKI |
Bilirubina | <2 (<35) w PBC <4 (<70) |
2-3 (35-50) w PBC 4-10 (70-170) |
>3 (>50) w PBC >10 (>170) |
mg/dl (umol/l) |
Albumina | >3,5 | 2,8-3,5 | >2,8 | g/dl |
Czas protrombinowy INR |
1-4 / <1,7 | 5-10 / 1,71 – 2,20 | >10 / >2,20 | w sekundach ponad norme |
Wodobrzusze | nie ma | umiarkowane | napięte | |
Encefalopatia wątrobowa |
nie ma | stopień 1-2 | stopień 3-4 |
Interpretacja | ||||
Punkty | KLASA | ROCZNA PRZEŻYWALNOŚC | 5-LETNAI PRZEŻYWALNOŚĆ | 10-LETNIA PRZEŻYWALNOŚĆ |
5-6 | A | 84% | 44% | 27% |
7-9 | B | 62% | 20% | 10% |
10-15 | C | 42% | 21% | 0% |
Klasa A wg Childa-Pugha – nie ma wskazań do przeszczepu wątroby.
Klasa B/C wg Childa-Pugha – są wskazania do przeszczepu wątroby.
Skala MELD (Model for End-stage Liver Disease)
Maksymalna liczba punktów w skali MELD to 40. Wartości mniejsze od jedności podstawiane są do wzoru jako 1, wynik powyżej 25 jest wskazaniem do pilnej transplantacji.
Wzór pozwalający ocenić ilość punktów w skali MELD:
3.78[Ln bilirubina w osoczu (mg/dL)] + 11.2[Ln INR] + 9.57[Ln kreatynina w osoczu (mg/dL)] + 6.43
Źródło: www.wikipedia.org